Stacja transformatorowa jako budowla
... wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie - resume (gdyby stona źródłowa przestała istnieć)

Uzasadnienie prawne
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlegała uwzględnieniu, albowiem Sąd w toku przeprowadzonej z urzędu - niezależnie od zarzutów i wniosków skargi - stwierdził, że kontrolowana decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji zostały wydane z naruszeniem art. 7, 77 § 1, art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 3 pkt 2-3a oraz 9, art. 29 ust. 1 pkt 2b i 20, art. 30 ust. 1 pkt 1-1a i art. 30 ust. 6 pkt 1 u.p.b.

Zasadnicze znaczenie dla oceny legalności zaskarżonej decyzji miały zagadnienia związane z prawidłowym ustaleniem rodzaju i zakresu objętej zgłoszeniem budowlanym inwestycji oraz z jej prawidłową kwalifikacją prawnobudowlaną.

Z akt sprawy jednoznacznie wynika, że projekt budowlany przedłożony przez inwestora obejmował budowę przyłącza elektroenergetycznego, w skład którego miały wchodzić kable SN i nN oraz stacja transformatorowa kontenerowa. Powyższa stacja transformatorowa miała zostać zlokalizowana na dz. nr 1981/4, obejmując powierzchnię zabudowy o wartości 8,72 m kw. (s. 22 projektu budowlanego).

O ile kwalifikacja kabli SN oraz nN jako części przyłącza elektroenergetycznego korzystającego na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 20 u.p.b. ze zwolnienia z obowiązku z uzyskania pozwolenia na budowę i objętego obowiązkiem zgłoszenia na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 1a) u.p.b. nie budziła wątpliwości, o tyle uznanie stacji transformatorowej kontenerowej za budowlę będącą częścią tego przyłącza stało się przedmiotem sporu między skarżonym organem a stroną skarżącą.

Powyższy spór prawny należy rozstrzygnąć w następującym kierunku.

Po pierwsze, zgodnie z § 2 pkt 15 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego "przyłącze" to odcinek lub element sieci służący do połączenia urządzeń, instalacji lub sieci podmiotu, o wymaganej przez niego mocy przyłączeniowej, z pozostałą częścią sieci przedsiębiorstwa energetycznego świadczącego na rzecz podmiotu przyłączanego usługę przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej. Zgodnie natomiast z art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne "sieci" to instalacje połączone i współpracujące ze sobą, służące do przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, należące do przedsiębiorstwa energetycznego.

Niewątpliwie przedmiotowe kable elektroenergetyczne SN i nN to nowy odcinek sieci elektroenergetycznej służący do przyłączenia do sieci podmiotów, na których rzecz ma być świadczona usługa przesyłania energii elektrycznej. Jeżeli natomiast chodzi o stację transformatorową kontenerową, to również ona może być uznana za nowy element sieci służący do połączenia urządzeń, instalacji lub sieci przedsiębiorstwa elektroenergetycznego. W tym sensie także stacja transformatorowa wybudowana w celu przyłączenia do sieci elektroenergetycznej nowych usługobiorców jest częścią przyłącza. Przyjmując taką kwalifikację należy pamiętać, że od dnia 11 lipca 2003 r. przepis art. 29 pkt 20 u.p.b. otrzymał nową treść, która rozszerzyła zakres zwolnienia z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę (do czasu nowelizacji ze zwolnienia korzystały jedynie "przyłącza do budynków"). Już w ramach takiego podejścia także stacja kondensatorowa kontenerowa, która ma zostać wybudowana w celu przyłączenia nowych odbiorców energii elektrycznej do sieci, jest objęta zakresem zastosowania art. 29 ust. 1 pkt 20 u.p.b.

Po drugie, nawet gdyby nie uznać stacji kondensatorowej kontenerowej za element przyłącza i przyjąć, że jest "samodzielnym" elementem sieci, to i tak zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 2b u.p.b. (obowiązującym od dnia 28 czerwca 2015 r.) kontenerowe stacje transformatorowe o powierzchni zabudowy do 35 m kw. korzystają ze zwolnienia z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. W przedmiotowej sprawie powierzchnia zabudowy spornej stacji wynosi 8,72 m kw.

Po trzecie, nawiązując do dotychczasowego orzecznictwa sądów administracyjnych, należy wyraźnie podkreślić, że stacje transformatorowe były jeszcze przed wejściem w życie ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych kwalifikowane jako budowle (zob. np. wyrok NSA z dnia 26 sierpnia 2011 r., II OSK 1238/10; wyrok WSA w Białymstoku z dnia 20 marca 2014 r., II SA/Bk 955/13). Również w późniejszym orzecznictwie nie negowano tezy, że nawet powiązanie stacji kontenerowej z betonowym fundamentem nie może przesądzać o konieczności jej zakwalifikowania jako budynku (wyrok NSA z dnia 24 listopada 2017 r., II OSK 536/16).

W rozpoznawanej sprawie z projektu budowlanego wynika, że fundament jest gotowym prefabrykatem (zagłębionym w ziemi), a sam kontener nie jest trwale połączony z tym fundamentem, lecz jest nakładany i przykręcany do tego fundamentu. Ponadto - co nie mniej istotne - sam fundament betonowy jest przenośny i za pomocą odpowiedniego urządzenia może zostać przetransportowany w inne miejsce (np. w związku z modernizacją sieci).

W konsekwencji należy zgodzić się z poglądem, że kontenerowa stacja transformatorowa powiązana z istniejącą siecią elektroenergetyczną oraz nowymi liniami kablowymi służącymi do przyłączenia nowych odbiorców energii elektrycznej musi być uznana za element linii elektroenergetycznej, która zgodnie z art. 3 pkt 3a u.p.b. jest obiektem liniowym, który z kolei zgodnie z art. 3 pkt 3 u.p.b. stanowi element budowli, a nie samodzielny budynek. Można w tej sytuacji przyjąć, że kontenerowa stacja transformatorowa jest urządzeniem budowlanym związanym z linią elektroenergetyczną jako obiektem liniowym (budowlą) i zapewniającym możliwość użytkowania tego obiektu, zgodnie z jego przeznaczeniem (art. 3 pkt 9 u.p.b.). W tym stanie rzeczy należało uznać, że sporna inwestycja podlegała obowiązkowi zgłoszenia na podstawie art. 30 uat. 1 pkt 1 i 1a) w zw. z art. 29 ust. 1 pkt 2b) i pkt 20 u.p.b.

Mając na względzie powyższą ocenę prawną, Sąd działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c) w zw. z art. 135 p.p.s.a., uchylił zaskarżoną decyzję i decyzję organu pierwszej instancji (pkt I wyroku). W punkcie II wyroku orzeczono o zasądzeniu od skarżonego organu na rzecz strony skarżącej zwrotu kosztów postępowania sądowego (art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a.).